Агляд прэсы: Хэлаўін з беларускімі адметнасцямі
У Менску цяпер нават свята не адзначыць без пільнай увагі з боку сілавікоў Лукашэнкі. А ў Злучаных Штатах нягледзячы на традыцыйны антаганізм дзвюх партый прасочваецца супольнае жаданне палепшыць адносіны з Іранам. Падрабязнасці свежых матэрыялаў замежнай прэсы даведаемся ў аглядзе Кастуся Багушэвіча.
Ілюстрацыйнае фота.
ПС: У маленькай менскай кватэры ўвечары на мінулым тыдні група людзей сабралася, каб абмеркаваць планы вечарыны на Хэлаўін. Былі касцюмы, напоі і гульні, але галоўнай падзеяй было ўрачыстае пахаванне. План: пахаваць дыктатуру Аляксандра Лукашэнкі. „Магчыма, нам трэба пахаваць гарбуз з вусамі”, — прапанавала адна маладая жанчына. „А як жа гіганцкі пацук?”
„Так! Геніяльная ідэя! Запішыце гэта ў чаце. Нам трэба будзе высветліць, адкуль узяць мадэль пацука”.
Абмеркаванне працягвалася аналагічным чынам некалькі гадзін, так па-мастацку пачынае свой артыкул англійская газета The Guardian. Сабраныя былі найбольш актыўнымі членамі мясцовай групы, якая каардынуе акцыі пратэсту ў адным невялікім раёне Менска, выкарыстоўваючы Telegram. Дадатак на тэлефоне стаў рухаючай сілай пратэстаў супраць Лукашэнкі, калі яны пачаліся ў жніўні пасля таго, як ён абвясціў перамогу на сфальсіфікаваных выбарах. Найбуйнейшы канал мае амаль 2 мільёны падпісчыкаў і дапамагае накіроўваць штотыднёвыя нядзельныя пратэсты і распаўсюджваць навіны пра новыя рэпрэсіі. Са жніўня пратэст таксама лакалізаваўся, і з’явіліся сотні меншых груп. Зараз існуюць каналы Telegram для кожнага горада, кожнага раёна, а ў некаторых выпадках нават асобных жылых дамоў. Яны аказваюць падтрымку людзям, якія атрымліваюць падрабязныя звесткі ў міліцыі, на форуме для абмену ідэямі, а таксама ў многіх раёнах горада на мясцовых акцыях пратэсту, лекцыях ці канцэртах. Самая вядомая з гэтых пляцовак для пратэстаў у двары знаходзіцца на поўнач ад цэнтру, дзе намаляваны роспіс двух дыджэяў, якія дасягнулі культавага статусу да выбараў, калі іх нанялі на пралукашэнкаўскі сход, а тыя сыгралі трэк часоў перабудовы „Перемен”, які стаў неафіцыйным гімнам беларускага паўстання. Плошча неафіцыйна перайменавана ў Плошчу Пераменаў і прыцягвае музыкаў, якія даюць тут канцэрты. Паколькі пратэстныя настроі адмаўляюцца знікаць, рэжым Лукашэнкі працягвае змрочныя рэпрэсіі. На тым тыдні некаторыя рэстараны, якія далучыліся да забастоўкі, якую ў панядзелак абвясціла апазіцыя, былі зачыненыя, нібыта з меркаванняў здароўя і бяспекі, у той час як Лукашэнка загадаў універсітэтам выключыць студэнтаў, якія бастуюць. Дэкан аднаго ўніверсітэта падаў у адстаўку, відавочна, не жадаючы гэтага рабіць. У пятніцу Лукашэнка заявіў, што рэжым больш не будзе „браць палонных” і будзе паляваць на апанентаў, нават калі яны хаваюцца ў прыватных кватэрах. „Калі хто-небудзь дакранецца да ваеннаслужачага, яго трэба пакінуць як мінімум без рук”, — сказаў Лукашэнка, які часам выказваў меркаванні, што гатовы да рэформаў, хаця яго дзеянні перадаюць адваротнае. Часам канспіралагічная балбатня на мінулым тыдні можа здацца крыху пераацэненай. У рэшце рэшт, раённыя актывісты абмяркоўвалі толькі мясцовую вечарыну на Хэлаўін. Але асцярожнасць аказалася далёка не недарэчнай. У наступныя дні пасля сустрэчы дзіўныя мужчыны прыбылі ў кватэру адной з адміністратарак чату і 15 хвілін білі ў дзверы. Яна не адчыніла дзверы і пачакала, пакуль яны пойдуць. Пазней, пасля таго як іншыя члены групы правялі зачыстку тэрыторыі і выдалілі ўсё, сябар забраў яе і прывёз на кватэру дзеля святкавання. Неўзабаве пасля гэтага яе гаспадару патэлефанавалі прадстаўнікі лукашэнкаўскай улады і сказалі, што ў іх ёсць ордэр на ператрус у кватэры. Астатнія ўдзельнікі групы цяпер перажываюць за сваю бяспеку. Некаторыя дэталі гэтага артыкула засталіся расплывістымі, каб абараніць іх асобы, піша The Guardian.
Хто б ні перамог на прэзідэнцкіх выбарах у Злучаных Штатах, амерыканцам давядзецца „пайсці на здзелку” з Іранам, флагманам шыіцкага свету. Таму што ў гэтым не толькі іх цікавасць, але ўжо і жаданне, якое ўсё меней хаваецца, — піша французская газета Le Figaro. Калі 46-м прэзідэнтам ЗША стане дэмакрат Джо Байдэн, то ён зноў ўключыць сваю краіну ў ядзернае пагадненне з Іранам ад 14 ліпеня 2015 года. Калі пераабяруць Дональда Трампа, то ён захавае сваю палітыку „максімальнага ціску” на іранцаў, і ў той жа час пойдзе з імі на перамовы аб заключэнні вялікай выгаднай здзелкі. Па-першае, таму што ён чалавек, які не любіць вайну. Па-другое, пераабраны Трамп будзе імкнуцца ўвайсці ў гісторыю як буйны спецыяліст па заключэнні здзелак. Ён хоча атрымаць поспех у дасягненні уражлівых замірэнняў: з Паўночнай Карэяй Кім Чэн Ына, з Расеяй Пуціна, з муламі Тэгерана. Якімі б ні былі вынікі выбараў, вялікая стратэгічная задача рэспубліканцаў, за якімі цяпер ідуць дэмакраты, складаецца з таго, каб падмяць пад сябе Кітай. З яго несумленнай гандлёвай практыкай, крадзяжом тэхналогій, марскім экспансіянізмам, імкненнем замяніць амерыканскага гегемона ў Азіяцка-Ціхаакіянскім рэгіёне. Амерыка зацікаўленая ў тым, каб не дапусціць поўнага патраплення Ірана ў арбіту ўплыву Кітаю. Амерыканцы з абодвух бакоў гатовыя стаць менш антыіранскімі. Яны разумеюць, што ізраільска-іранскі антаганізм не мае пад сабой рэальнай гістарычнай ці геаграфічнай асновы і не працягнецца вечна. Яны бачаць непрымірымасць суніцка-шыіцкага канфлікту. Яны зважаюць на тое, што іранскі шыізм адмовіўся ад кіраўніцтва суніцкім светам, разумеючы, што ён не зможа канкураваць з турэцкім братам-мусульманінам Эрдаганам. Яны канстатуюць той факт, што за чвэрць стагоддзя шыіты не здзейснілі ніводнага тэрарыстычнага акту на Захадзе і што дэманстрацыі цяперашніх антыфранцускіх фанатыкаў праходзяць толькі ў суніцкіх краінах, такіх як Пакістан, Інданэзія ці Бангладэш. Шыізм, практыкуючы адрозную інтэрпрэтацыю святых тэкстаў, сапраўды больш адкрыты для рэформаў і дыялогу паміж рэлігіямі, чым сунізм, які зачыніў дзверы для іджтыхаду (прынцыпу свабоднага тлумачэння ісламскага права) яшчэ ў XII стагоддзі. І амерыканцы пачынаюць гэта разумець, — рэзюмуе Рэно Жырар, аўтар артыкулу ў Le Figaro.
Агляд сусветнай прэсы падрыхтаваў Кастусь Багушэвіч.
Беларускае Радыё Рацыя
