Cусветная прэса пра Беларусь: шанец стагоддзя
Як Беларусі сфармуляваць выразную пазыцыю адносна Украіны, калі пазыцыя самой Расеі цалкам супярэчлівая? Беларусь і Расея пакрыху прасоўваюць эканамічную інтэграцыю. Беларусь і яе суседзі ў ваенны час.
Вайна Расеі супраць Украіны, зразумела, засланіла шматлікія іншыя падзеі ва Усходняй Еўропе, якія звычайна прыцягвалі б значную міжнародную ўвагу. Адна з іх – актуальная тэма двухбаковай інтэграцыі Беларусі і Расеі ў рамках Саюзнай дзяржавы. «І нават з нядаўнім пасяджэннем Вышэйшага дзяржсавета Саюзнай дзяржавы 6 красавіка некалькі падзей у гэтай сферы засталіся незаўважанымі на Захадзе», – піша амерыканскі штотыднёвік The Jamestown Foundation.
«Працэс інтэграцыі паміж Беларуссю і Расеяй пачаўся ў пачатку 1990-х — гэта значыць яшчэ да таго, як Аляксандр Лукашэнка стаў першым і пакуль што адзіным прэзідэнтам Беларусі, і актывізаваўся некалькімі гадамі пазней, калі шэраг пагадненняў заклаў аснову для найбольш інтэграваных адносінаў ва ўсім свеце. Найбольш прыкметным сярод гэтых пагадненняў з’яўляецца Дагавор аб стварэнні Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расеі 1999 года. Паколькі эканамічныя магчымасці Менска на Захадзе скарачаліся, змяншалася і яго прастора для манеўру ў інтэграцыйных перамовах з Расеяй, якія, натуральна, актывізаваліся напрыканцы 2020 года. Працэс набыў дадатковы імпульс у 2022 годзе, калі жорсткія заходнія санкцыі супраць Расеі і Беларусі яшчэ больш стымулявалі іх двухбаковае супрацоўніцтва. Шматлікія галасы на Захадзе заклікалі да адзінага рэжыму санкцый супраць Беларусі і Расеі і падштурхнулі да ідэі больш глыбокай інтэграцыі паміж Масквой і Менскам. Доля Расеі ў знешнім гандлі Беларусі рэзка ўзрасла з 2020 года, у 2022 годзе Беларусь упершыню зарэгістравала дадатнае сальда ў гандлі з Расеяй. Гэтыя лічбы ў спалучэнні з узмацненнем спробаў Захаду эканамічна і дыпламатычна ізаляваць Беларусь, будуць працягваць фармаваць беларускую палітыку на працягу многіх гадоў», – прагназуе амерыканскае выданне.
Дзве краіны – Расея і Беларусь – нібыта з’яўляюцца больш чым саюзнікамі, з’яўляючыся членамі саюзнай дзяржавы, якая развіваецца. Гэты саюз далёкі ад саюза, як гэта відаць у звычайных рэчах, такіх як тарыфы на тэлефон і праезд у цягніках, але таксама ў палітычных пазіцыях. «Галоўнае пытанне зараз: чаму Беларусь дагэтуль не аказвала актыўнай ваеннай падтрымкі Расеі ва Украіне і чаму ёсць беларусы, якія ваююць за Украіну, але ніводны з іх не ўдзельнічае на баку Расеі», – задаецца пытаннем азіяцкае аналітычнае выданне The Middle East Media Research Institute.
„Здзіўляе, што 28 саюзных праграм да гэтага часу не адкрытыя для шырокай публікі. Сам Лукашэнка кажа, што гэтыя праграмы выкананы на 80%, але фактычна працэнт выканання, пра які гавораць чыноўнікі, адрозніваецца даволі сур’ёзна і на 15%. У Саюзнай дзяржаве ёсць плюсы, але ёсць і невырашальныя мінусы. Пытанні бяспекі Саюза актыўна ўплятаецца ў эканоміку. Гэта і імпартазамяшчэнне, і настойлівае патрабаванне беларускіх уладаў, каб Расея адкрыла свой рынак для беларускіх тавараў, бо еўрапейскія рынкі для Беларусі цяпер зачыненыя. Калі казаць пра электроніку, то яна заўсёды пастаўлялася ў Расею, нават да пачатку вайны. Менскі завод колавых цягачоў заўсёды пастаўляў шасі для расейскіх стратэгічных ракетаў. У Менску вырабляюцца часткі гусеніц расейскіх сыстэм супрацьпаветранай абароны. Такое ваеннае супрацоўніцтва вядзецца яшчэ з савецкіх часоў. Пасля распаду СССР яно крыху прасела, але потым аднавілася, бо расейскі рынак добра падыходзіць для беларускай абароннай прадукцыі. Цалкам магчыма, што Беларусь прадасць Расеі патрэбныя ёй боепрыпасы, калі яны ёсьць на складах і не былі прададзены ў іншыя краіны той жа Азіі”, – падсумоўвае азіяцкае выданне.
Як адносна невялікая краіна, заціснутая паміж двума ўсё больш антаганістычнымі цэнтрамі сілы, Расеяй і Еўрапейскім саюзам, Беларусь заўсёды вылучалася сваёй залежнасцю ад шматаспектных знешніх фактараў. Вайна ва Украіне абвастрыла гэтую залежнасць і дадала ёй новыя аспекты. «Ва Ўкраіне і трох суседніх краінах — Латвіі, Літве і Польшчы — таксама сябрах ЕЗ, стаўленьне да простых беларусаў прыкметна пагоршылася. У выніку беларускія эмігранты часта адчуваюць, што ўладкавацца на працу, зняць кватэру, а таксама атрымаць від на жыхарства стала больш складана», – адзначае амерыканскі штотыднёвік The Jamestown Foundation.
«Непрыязнасць да беларусаў з’яўляецца не толькі вынікам крыўды адпаведных урадаў на Менск, прынамсі, не цалкам; хутчэй за ўсё, гэта сама па сабе рэакцыя нізоў. Так, літоўскі парламент нядаўна пераадолеў вета прэзідэнта Літвы на законапраект, які б адрозніваў прававое становішча грамадзян Беларусі і Расеі ў Літве. Другая падзея, хутчэй за ўсё, па-іншаму паўплывае на адносіны, прынамсі ва Украіне, паўднёвай суседцы Беларусі. У прыватнасці, 18 красавіка Аляксандр Лукашэнка прыняў кіраўніка так званай Данецкай «народнай рэспублікі», незаконна анексаванай Расеяй, Дзяніса Пушыліна. Пасля сустрэчы Украіна адклікала для кансультацый свайго амбасадара ў Менску, аднак не разарвала дыпламатычныя адносіны. Магчыма, Украіна разлічвае на нейкую пасрэдніцкую ролю, якую можа адыграць Менск, і тым самым адрознівае сябе ад Масквы», – канстатуе амерыканскае выданне.
Агляд сусветнай прэсы пра Беларусь падрыхтавала Вольга Сямашка.
Беларускае Радыё Рацыя
