Cусветная прэса пра Беларусь: беларускі выклік
Ядзерны кут у Беларусі. Чаго не хапае беларускай сістэме адукацыі?
26 красавіка па ўсім свеце прайшоў так званы «Чарнобыльскі шлях» — штогадовае шэсце беларусаў да гадавіны катастрофы на Чарнобыльскай АЭС. Але сёлета марш прайшоў у асаблівым фармаце, бо ўяўляў сабой не толькі дэманстрацыю апазіцыі, але і пратэст супраць размяшчэння расейскай ядзернай зброі на беларускай тэрыторыі. “Гэтыя змены ў ядзернай палітыцы Беларусі выклікалі вялікі рэзананс як з боку суседзяў Беларусі, так і міжнароднай супольнасці” – перадае амерыканская газета The Jamestown.
“Цягам 2022 года неаднаразова ўздымалася перспектыва размяшчэння расійскай ядзернай зброі на тэрыторыі Беларусі, вырашальным момантам стала сустрэча падчас расейска-беларускага саміту ў снежні, дзе адным з галоўных пытанняў было размяшчэнне тактычнай ядзернай зброі. Да 26 жніўня 2022 года Лукашэнка абвясціў аб завяршэнні пераводу беларускіх вайсковых самалётаў Су-24 на ядзерную зброю, пастаноўку на баявое дзяжурства перакінутых з Масквы зенітна-ракетных комплексаў С-400 і «Іскандэр». Напачатку красавіка 2023 года было афіцыйна абвешчана, што акрамя ядзерных Су-24 на прымяненне ядзернай зброі пераабсталяваны дзесяць беларускіх знішчальнікаў Су-25. У гэтым працэсе ядзерныя боепрыпасы будуць выкарыстоўваць мадэрнізаваныя версіі тактычнай ядзернай бомбы PH-40 або «спецыяльных авіяцыйных боепрыпасаў для непасрэднай і агульнай падтрымкі сухапутных войскаў», якія паступілі на ўзбраенне ў 1991 годзе. Па словах Пуціна, да 1 ліпеня ў Беларусі будзе завершана будаўніцтва спецыяльнага сховішча тактычнай ядзернай зброі. Але пакуль невядома, ці сапраўды Масква размесціць на тэрыторыі Беларусі тактычныя ядзерныя сродкі. Крэмль працягвае выкарыстоўваць гэтую і іншыя ядзерныя пагрозы, каб спыніць заходнюю дапамогу Кіеву і пашырыць магчымасць умацавання і перагрупоўкі расейскіх войскаў перад доўгачаканым контрнаступленнем Украіны”, – падкрэслівае амерыканскае выданне.
«Дыктатар Беларусі Аляксандр Лукашэнка падпісаў з Расеяй пагадненне пра размяшчэнне расейскай ядзернай зброі ў сваёй краіне. Стратэгічны ўплыў такога кроку нязначны, але многае можа пайсці не так з гэтым дурным планам», – з гіроніяй пішы амерыканскі штотыднёвік The Atlantic.
„Лідары краін, якія маюць на сваёй тэрыторыі ядзерную зброю, ведаюць без выключэньня, ёсьць яна ў іх ці не, і ня трэба «ісьці глядзець», як тое заявіў Лукашэнка ў Маскве. Адваротны каментар Лукашэнкі наводзіць на думку, што ён ведае, што яшчэ нічога не зрушылася з месца, і што ён разумее, што яго роля ў гэтай небяспечнай пабочнай гульні заключаецца ў тым, каб падыгрываць спробам Крамля папсаваць Захаду нервы наконт ядзернай вайны. Таксама магчыма, што Пуцін выціскае палітычны ўплыў з ядзернага пагаднення, пакуль ён яшчэ можа, улічваючы нядаўнія пытанні пра здароўе Лукашэнкі. Беларускі дыктатар апошнім часам выглядае слабым. Было б вельмі гангстэрскім стылем Пуціна як мага хутчэй зрабіць так, каб Беларусь стала пляцоўкай для яго ядзернай пагрозы, калі ён думае, што суровы жнец вось-вось умяшаецца. Дэдлайн Пуціна ў ліпені таксама важны, таму што гэта азначае, што расейцы будуць перамяшчаць ядзерную зброю ў сярэдзіне таго, што выглядае як лета напружаных баёў. Такі расклад, напэўна, наўмысны. Гаспадар Крамля лічыць, што Захад моцна баіцца ядзернай вайны, і на гэтым страху ён мае намер згуляць», – папярэджвае амерыканскае выданне.
Агульнай тэмай у абмеркаваннях любога аспекту адукацыі з’яўляецца важнасць навыкаў зносін. Асноўная прычына прыярытэту ўменняў над ведамі заключаецца ў хуткасці асваення свету: калі студэнт атрымлівае толькі канкрэтныя веды, а не ўменне прымяняць іх на практыцы, то да заканчэння школы ён будзе не патрэбны ў рынку працы, і гэтыя веды перастануць быць актуальнымі. «Беларуская сістэма адукацыі шмат у чым не адпавядае патрабаванням сучаснага жыцця. Выпускнік беларускай школы ці ВНУ можа прачытаць вершы Ясеніна, паразмаўляць пра адмену прыгоннага права ў Беларусі ці прымяненне закона Ома, але будзе вечна змагацца за месца на рынку працы. Чаму гэта так?», – задаецца пытаннем еўрапейскі штотыднёвік The Eu Neighbours East.
„Каб адказаць на гэтае пытанне, трэба паглядзець на беларускую сістэму адукацыі, якая істотна адрозніваецца ад сістэмы адукацыі ў іншых еўрапейскіх краінах. Дзеці навучаюцца ў класах з 25-30 чалавек і навучаюцца з 1-га да 11-га ў адной школе і ў адной і той жа фіксаванай групе аднакласнікаў па ўсіх прадметах. З аднаго боку, гэта стварае вельмі цесныя, амаль сваяцкія адносіны ўнутры класа, але з іншага боку, такая сістэма не дазваляе паўнавартасна развіць сацыяльныя навыкі і навыкі зносін, якія так неабходныя сучаснаму грамадству. Беларускія школьнікі прывыкаюць да камфорту звыклай абстаноўкі і не сутыкаюцца з новым вопытам і рознымі пунктамі гледжання.
У беларускіх школьнікаў вельмі мала магчымасцяў спецыялізаваць адукацыю ў залежнасці ад будучай прафесіі. Напрыклад, беларускі школьнік, які хоча стаць доктарам, не можа дадаткова вывучаць арганічную хімію, такога дадатковага прадмета проста няма. Што тычыцца навучання ва ўніверсітэце, то схема фарміравання груп такая ж: студэнт замацоўваецца ў групе і займаецца ў гэтай групе ўсе 4 гады. Вучэбнай асновай з’яўляецца праграма, зацверджаная Міністэрствам адукацыі. Ёсць яшчэ адна асаблівасць беларускай вышэйшай адукацыі: практычна ўсе беларускія ВНУ з’яўляюцца дзяржаўнымі, і значная частка навучальных месцаў у ВНУ фінансуецца з дзяржаўнага бюджэту, а значвыцца выпускнікоў чакае не заўсёды жаданае размеркаванне. Да таго ж заробак настаўніка меншы за сярэдні заробак па краіне. Такім чынам, пры ўсіх вартасцях беларуская сістэма адукацыі мае істотны недахоп – адсутнасць дынамічнасці, мабільнасці і дэмакратычнасці», – падкрэслівае еўрапейскае выданне.
Агляд сусветнай прэсы пра Беларусь падрыхтавала Вольга Сямашка.
Беларускае Радыё Рацыя
