Cусветная прэса пра Беларусь: беларуская чарга
Беларусь і Расея прасоўваюць эканамічную інтэграцыю. Польскія дальнабойшчыкі заблакавалі ключавыя памежныя пункты Украіны і Беларусі. Чаму рэжымы Пуціна і Лукашэнкі – розныя «сезоны аднаго і таго ж серыяла»?
На працягу двух дзесяцігоддзяў пасля стварэння Саюзнай дзяржавы ў 1999 годзе Беларусь і Расея карысталіся найбольш інтэграванымі адносінамі на постсавецкай прасторы. Тым не менш, многія элементы далейшай інтэграцыі, закладзеныя ў дамове аб стварэнні Саюзнай дзяржавы, заставаліся ў значнай ступені бяздзейнымі да 2021 года. «І зараз гэты працэс эканамічнай інтэграцыі прыхавана працягваецца», – піша амерыканскі штотыднёвік Jamestown.
«Нягледзячы на ўсе апошнія пазітыўныя зрухі ў беларуска-расейскіх адносінах, для Менска адносіны не застануцца пазбаўленымі ўсіх мінулых праблем. Па-першае, Беларусь працягне барацьбу за роўныя ўмовы гаспадарання для сваіх прадпрыемстваў у рамках Саюзнай дзяржавы, хоць з 2022 года сітуацыя значна палепшылася. Больш за тое, у беларускім урадзе і грамадстве захоўваецца занепакоенасць суверэнітэтам. Паказальна, што афіцыйныя асобы ў Менску перыядычна публічна запэўніваюць, што паглыбленне інтэграцыі з Расеяй не падрывае суверэнітэт краіны. Перш чым ратыфікаваць дамову аб адзіных прынцыпах ускоснага падаткаабкладання ў Саюзнай дзяржаве, на якую даўно настойвала Масква, Лукашэнка склікаў пазачарговую нараду ва ўрадзе, каб «у поўнай меры ўлічыць інтарэсы і прапановы» Беларусі. Дамова стварае наднацыянальны падатковы орган, і Лукашэнка падкрэсліў, што, хоць гэты орган не мае паўнамоцтваў, якія ўшчамляюць суверэнітэт Беларусі, яго насцярожвае сама яго назва — «наднацыянальны». Нарэшце, занепакоенасць суверэнітэтам разам з некаторымі зацяжнымі пытаннямі адносна эканамічных умоў саюзнай інтэграцыі, натуральна, падтрымліваюць зацікаўленасць Менска ў дыверсіфікацыі сваёй знешнеэканамічнай дзейнасці, каб не класці ўсе яйкі ў расейскі кошык. Такім чынам, у бліжэйшыя гады Менску трэба будзе яшчэ раз авалодаць дбайным балансаваннем паміж далейшым прасоўваннем двухбаковай інтэграцыі з Расеяй, адкрыццём эканамічных ніш у незаходніх краінах і захаваннем хаця б некаторых магчымасцяў на заходніх рынках», – падсумоўвае амерыканскі штотыднёвік.
„Раззлаваныя грузаперавозчыкі блакуюць польскія грузавыя пункты пропуску з Беларуссю і Украінай — крок, які рызыкуе пагоршыць і без таго напружаныя сувязі паміж Варшавай і Кіевам. Дальнабойнікі скардзяцца, што ўкраінскія і беларускія кіроўцы прапануюць транспартныя паслугі ў Польшчы па непрыдатных для іх коштах”, – піша еўрапейскае выданне Politico.eu.
«Пратэст яны пачалі на мінулым тыдні з блакіроўкі пункта пропуску «Ягодзін — Дарагуск» з Украінай. У аўторак да іх дадаўся пункт пропуску «Карошчын» — адзіны дзеючы грузавы пункт пропуску Польшчы з Беларуссю. На беларускай мяжы пратэстоўцы хочуць поўнага перакрыцця беларускіх і расійскіх дальнабойшчыкаў. ЕЗ ужо забараняе перавозчыкам з дзвюх краін працаваць у ЕЗ, але транспартныя кампаніі могуць рэгістраваць бізнес у Польшчы, а пасля браць прычэпы з Беларусі і ездзіць па ўсёй Еўропе. Пратэстоўцы прапускаюць толькі некалькі грузавікоў у гадзіну – робячы выключэнне для грузаў, такіх як жывёлы і гуманітарныя грузы, ствараючы доўгія чэргі на мяжы. Пратэст нясе палітычную рызыку для ўрада Польшчы, які рыхтуецца да ключавых парламенцкіх выбараў гэтай восенню», – падсумоўвае еўрапейскае выданне.
„Рэжымы Уладзіміра Пуціна і Аляксандра Лукашэнкі параўноўваюць ужо даўно. Пасля масавых беларускіх пратэстаў 2020 года і рэпрэсій, якія рушылі за імі, многія загаварылі аб тым, што ў найбліжэйшай будучыні Расея будзе рухацца ў тым жа кірунку. Таму варта ведаць, праз што ўжо прайшла Беларусь і што ў выніку можа здарыцца па аналогіі ў Расеі”, – піша незалежнае расейскае выданне Meduza.
«З пункту гледжання маштабу і жорсткасці рэпрэсій Беларусь сапраўды амаль на ўсіх этапах праўлення Лукашэнкі апярэджвала рэжым Уладзіміра Пуціна. Выключэннем можна назваць хіба што кароткі прамежак з 2015 па 2019 год, калі Менск спрабаваў паводзіць сябе больш прыстойна дзеля адлігі ў адносінах з Захадам. Але затым «баланс» аднавіўся. Хаця ёсць яшчэ адно выключэнне. Размова ідзе аб спланаваных забойствах журналістаў і палітыкаў. Для Беларусі гэта было і застаецца вельмі нетыповай мерай, на якую Менск пайшоў толькі аднойчы — у 1999–2000 гады, калі ўлады выкралі і, хутчэй за ўсё, забілі двух беларускіх палітыкаў, Віктара Ганчара і Юрыя Захаранку, а таксама журналіста Змітра Завадскага і бізнэсмэна Анатоля Красоўскага. Але па астатніх рэпрэсіўных практыках беларускія сілавікі сапраўды больш жорсткія, менш выбарчыя і працуюць нібыта з апярэджаннем расейскіх калег. Самы важны беларускі ўрок заключаецца ў тым, што ніякага дна няма. Учорашнія „чырвоныя лініі” перастаюць працаваць, адзінкавыя эксцэсы выканаўцаў становяцца нормай. Рэпрэсіі – як газ. Калі ёсць куды пашырацца, яны будуць запаўняць усю даступную ім прастору. Рэпрэсіі – самаўзнаўляльны механізм. Яны ствараюць клас сваіх бенефіцыяраў — сілавікоў-кар’ерыстаў, для якіх барацьба з «ворагамі» становіцца кар’ерным ліфтам і стаханаўскім спаборніцтвам паміж сабой. Псіхіка чалавека трымаецца за звыклыя, хай і нефармальныя нормы суіснавання з дзяржавай. Але беларускі досвед вучыць таму, што гэтыя нормы вельмі няўстойлівыя, калі ўлада коціцца ў бязглуздзіцу рэакцыі, а грамадства занадта атамізаванае і запалохана, каб гэтаму супрацьстаяць», – папярэджвае расейскае незалежнае выданне.
Агляд сусветнай прэсы пра Беларусь падрыхтавала Вольга Сямашка.
Беларускае Радыё Рацыя
